Binnenkort
is het weer zover: Pasen! Wat we als kind tegemoet zagen als het feest van een
groot gek konijn en een paar losgeslagen klokken, ervaren we nu eerder als het
feest van de overvloed aan chocola. Je kan er in deze periode dan ook niet
naast kijken: overal in de winkels bergen en bergen chocolade eieren en figuren
in alle vormen. Toch kan menig medemens er niet aan weerstaan en zeker wij
Belgen staan bekend om onze voorliefde voor een lekker brokje chocola. Maar
waarom lijkt chocolade ons keer op keer te verleiden? Worden we er dan zo veel
gelukkiger van, of is het dan toch echt verslavend? Hoog tijd dus voor een
blogje over deze zalige zoetigheid!
Er
zijn natuurlijk verschillende soorten chocola. Ik ben zelf een grote fan van zo
donker mogelijk, maar ook een stukje melkchocolade kan mij wel bekoren. En laat
ons eerlijk zijn, witte chocolade is geen echte chocolade… Onderzoekers hebben
in elk geval ontdekt dat chocolade met veel cacao in (dus zo donker mogelijk)
zelfs gezond is. In cacao zitten namelijk flavonoïden, chemische stoffen die in
ons lichaam kanker zouden voorkomen, bloedvaten zouden beschermen en een hoge
bloeddruk zouden tegengaan. Deze stoffen vinden we ook terug in vele groenten
en fruit, maar ook in thee en rode wijn. In zwarte chocolade is hun werking
dubbel zo hoog als in melkchocolade en wel twaalf keer zo hoog als in
aardbeien.
De flavonoïden
zijn maar één groep van de in totaal meer dan 800 verschillende stoffen die we
in chocolade kunnen vinden. Vele ervan hebben een invloed op ons lichaam, vaak
via ons zenuwstelsel. Net zoals in koffie zit er bijvoorbeeld cafeïne in
chocolade, en ook theobromine en theofylline, twee stoffen met een
vergelijkbare, maar minder sterke opwekkende functie. Verder vinden we tryptofaan,
tryptamine en anamide terug, die een opbeurend effect hebben. De laatste stof
is zelfs verwant met een actieve stof in cannabis, maar heeft een veel zwakkere
werking. Geen ervan is echter aanwezig in zo’n grote hoeveelheid dat ze
lichamelijk verslavend zouden zijn. Er zijn zelfs experimenten uitgevoerd
waarbij de bestanddelen uit chocolade aan testpersonen gegeven werden, zonder
dat ze hetzelfde mondgevoel en dezelfde smaak gaven als chocolade zelf. Vreemd
genoeg hadden de testpersonen daarna niet méér zin in chocolade. Het is dus zeker
niet alleen het effect van de chemische stofjes in chocola die ons er naar doet
verlangen …
Toch
kan het geluksgevoel dat chocolade ons geeft al deels verklaard worden. Wanneer
we chocolade eten zien we dat de concentratie aan stoffen die ons een goed
gevoel geven toeneemt. Dopamine, serotonine, … allemaal stoffen die vrijkomen
wanneer we van iets genieten, zoals seks, sport of … lekker eten. Het is de
manier van de natuur om ons te vertellen dat we goed bezig zijn, dat iets goed
voor ons is. Er bestaat zelfs een mogelijke evolutionaire verklaring voor. Chocolade
bevat veel vet en suiker, voedingsstoffen die schaars waren toen we nog in
grotten woonden en ons eten in het wild bij elkaar moesten zoeken. Niet meer
dan logisch dus dat onze hersenen ons een mentale high five geven bij het eten
van suiker- en vetrijke voeding, ook al is dat in deze tijden van overvloed
niet echt meer nodig.
De
ingrediënten van chocola zijn echter niet het enige dat de aanmaak van deze
“geluksstoffen” stimuleert. Al van kleins af aan leren we dat chocolade iets
leuk is. We associëren het met leuke gebeurtenissen zoals Pasen, geboortes,
sinterklaas, … en wie kreeg als kind niet eens iets lekkers met chocolade omdat
je braaf was geweest? Hoewel we ons dit allemaal natuurlijk niet bewust meer
herinneren, zijn onze hersenen hier wel heel goed in. Telkens we chocolade zien
of ruiken, herinneren onze hersenen ons aan het gelukzalige gevoel dat
chocolade ons geeft.
Er zijn met andere woorden redenen genoeg om van chocolade te houden. Chemisch en psychologisch gezien verlangt ons lichaam naar chocolade, ook al weten we dat het niet altijd goed voor ons is. Het blijft dan ook een geliefd onderwerp voor onderzoekers over de hele wereld, die de geheimen van chocolade verder willen ontrafelen. Maar het belangrijkste van dit alles is natuurlijk dat het gewoon lekker is. En met kleine beetjes gezond, dat onthouden we natuurlijk ook!
